23 Şubat 2025

sinop haber sitesi

Eğitim, Sağlık, Ekonomi, Teknoloji Haber Sitesi

Mars’taki bombardımanın etkisi tahminlerden fazla çıktı

Mars’ta meydana gelen güçlü depremler (marsquake), sadece gezegenin iç yapısından değil, göktaşı çarpmalarından da kaynaklanıyor. Yapay zeka kullanılarak yapılan yeni bir araştırma, Mars’ın sanıldığından çok daha fazla göktaşı bombardımanına maruz kaldığını ve bu durumun gezegenin jeolojik yapısını anlamada büyük bir değişime yol açabileceğini gösterdi.

İsviçre’deki Bern Üniversitesi’nden Valentin Bickel ve ekibinin yaptığı çalışmaya göre, bugüne kadar kaydedilen bazı marsquake olayları, aslında Mars’a düşen göktaşlarının etkisiyle meydana gelmiş olabilir. Bu buluş, Mars’taki sismik aktivitelerin sıklığı ve yüzeyin dinamik yapısı hakkındaki mevcut anlayışın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini gösteriyor.

NASA’nın 2018-2022 yılları arasında çalışan Mars InSight iniş aracı, gezegenin yüzeyinin altındaki hareketleri tespit etmek amacıyla tasarlanmıştı. Bilim insanları, Mars’ın jeolojik olarak büyük ölçüde ölü bir gezegen olduğunu düşünüyordu. Ancak InSight, görevi süresince 1.300’den fazla deprem kaydetti.

Araştırmacılar, yapay zeka algoritmaları kullanarak InSight’ın verileriyle Mars Reconnaissance Orbiter’ın HiRISE kamerasının çektiği yüzey görüntülerini karşılaştırdı. Yapılan analizlerde bu süreçte Mars yüzeyinde 123 yeni krater oluştuğu belirlendi. Elde edilen veriler, 49 sismik olayın doğrudan bir çarpma sonucu meydana geldiğini gösterdi.

Bu keşif, Mars’ın geçmişte tahmin edilenden 1.6 ila 2.5 kat daha fazla göktaşı çarpmasına maruz kaldığını ortaya koyuyor. Gezegenin zayıf atmosferi, büyük gök cisimlerinin yüzeye ulaşmasını kolaylaştırıyor ve bu da büyük sismik olaylara yol açıyor.

Ekip, Cerberus Fossae bölgesinde oluşan 21.5 metrelik yeni bir krateri detaylı olarak inceledi. Bu bölge, Mars’ın en aktif sismik alanlarından biri olarak biliniyordu. Ancak yapılan analizler, buradaki bazı yüksek frekanslı sismik olayların aslında içsel depremler değil, göktaşı çarpmalarının etkisiyle oluştuğunu gösterdi.

Araştırmacılar ayrıca, çarpma sonucu oluşan sismik dalgaların sadece yüzeyde değil, Mars’ın manto tabakasına kadar nüfuz ettiğini belirledi. Daha önce, bu dalgaların yalnızca gezegenin kabuğunda sınırlı kaldığı düşünülüyordu. Ancak yeni bulgular, Mars’ın iç yapısını haritalandırmak için kullanılan mevcut sismik modellerin gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.

Londra’daki Imperial College’dan Constantinos Charalambous, yapılan keşiflerin Mars’ın iç yapısı ve deprem merkezlerinin konumlandırılmasını değiştirebileceğini belirterek, gezegenin sismik özelliklerinin yeniden modellenmesi gerektiğini vurguladı.